Κριτική του βιβλίου "Το σεντούκι με τα χαμόγελα"

Το σεντούκι με τα χαμόγελα της Ρένας Αθανασοπούλου
Κριτική του Γιώργου Χρηστινίδη (MA, PhD Εκπαιδευτικού - Εικαστικού - Δραματολόγου)

“Το σεντούκι με τα χαμόγελα” είναι στ’ αλήθεια ένα σεντούκι που χαρίζει χαμόγελα,
καθώς μόλις ξεκινήσεις την ανάγνωσή του ένα διαρκές χαμόγελο βρίσκεται στην άκρη των
χειλιών σου και δεν φεύγει παρά μόνο όταν τελειώσεις το βιβλίο. Οι λόγοι που συμβαίνει
αυτό είναι η ροή από εικόνες και νοήματα, που δίνονται με χιούμορ και στηρίζεται από την
ευκολία της ανάγνωσης.
Το βιβλίο είναι γραμμένο σε έμμετρο λόγο εύληπτο και κατανοητό από όλους. Η
ανάγνωση ρέει σαν ποτάμι, καθώς σε παρασύρει ο ρυθμός. Κάθε στροφή είναι γεμάτη από
εικόνες και χρώματα βοηθώντας τα παιδιά να φανταστούν, να κινηθούν και να
συμπληρώσουν τα κενά, που τεχνηέντως αφήνει η συγγραφέας. Οι αντιθέσεις είναι
παρούσες και οι μικροί αναγνώστες εύκολα μπορούν να διακρίνουν τα δίπολα:
χαρούμενο/φωτεινό σχολείο-στενάχωρο/γκρίζο σχολείο, άνθρωπος ελεύθερος-άνθρωπος
ένστολος, μουσική/φως-γκρι σκιά, τέχνες-φυλακή, εικόνα/φαντασία-απώλεια εικόνας/
έλλειψη φαντασίας.
Το βιβλίο προετοιμάζει για τον κίνδυνο που παραμονεύει πάντα: «Μα ξαφνικά ένα
πρωί πήγε ένας με στολή» και αλλού: «Με τέτοια λόγια “έντυσε” δασκάλους και δασκάλες
και σκυθρωποί ανέβαιναν τις γκρίζες πλέον σκάλες» και πρέπει ο καθένας να είναι έτοιμος
να υπερασπιστεί τις ιδέες του, τη δυνατότητα έκφρασης, την αντίσταση στην επιβολή της
ομοιομορφίας, τη δημοκρατία εντέλει. Έννοιες όπως η ομαδικότητα, η αλληλεγγύη, η
συνεργασία, η αντίσταση, η σκέψη και το ελεύθερο πνεύμα είναι διάχυτες στο βιβλίο. Οι
λέξεις που χρησιμοποιεί η συγγραφέας κινητοποιούν, διεγείρουν, παρακινούν, προτρέπουν
τον αναγνώστη να αναλάβει δράση, αφού πρώτα φανταστεί, αισθανθεί και ονειρευτεί.
Τελικά η λύση του δράματος έρχεται από τον μικρότερο σε ηλικία μαθητή και ίσως
τον πιο αγνό, ο οποίος προβαίνει σε μια πράξη επαναστατική: ζωγραφίζει. Η σπίθα που
χρειαζόταν για την αφύπνιση ήταν μια ζωγραφιά, αλλά και παντού στο βιβλίο οι τέχνες και η
καλλιτεχνική έκφραση αντιπαραβάλλονται στην ασχήμια, στο γκρίζο, στον εγκλεισμό: «Με
όπλα τα μολύβια τους έκαναν ανταρσία».
Αφήνω τελευταία τη μεγαλύτερη αρετή αυτού του “σεντουκιού” με τα χαμόγελα η
οποία είναι η απεριόριστη δυνατότητα απόδοσης. Το “σεντούκι” μπορεί να γίνει θέατρο,
αφήγηση, παραμύθι, χορός ή μιούζικαλ, καθώς είναι ανοιχτό για πολλαπλές ερμηνείες
αναλόγως με τη διάθεση και την κατεύθυνση που θα δοθεί από τους δημιουργούς. Μπορεί
να μεταμορφωθεί σε ένα πεδίο αντανάκλασης ιδεών και εικόνων και εξαιτίας αυτής της
δυνατότητας απευθύνεται σε παιδιά διαφόρων ηλικιών, από νήπια μέχρι και μαθητές
λυκείου, πράγμα το οποίο καθιστά “Το σεντούκι με τα χαμόγελα” ένα πολύτιμο εκπαιδευτικό
εργαλείο.

(φωτογραφία από την εισήγηση του Γ. Χρηστινίδη στην πρώτη επίσημη παρουσίαση του βιβλίου)

Previous article

Νέα παρουσίαση στο βιβλιοπωλείο "Mind the book"

Next article

Συνέντευξη στην παιδική εκπομπή "Τα μικρόφωνα στο κόκκινο αερόστατο"